ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 25 ਅਪ੍ਰੈਲ(ਪੰਜਾਬੀ ਖ਼ਬਰਨਾਮਾ):ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਮਲੇਰੀਆ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਮਲੇਰੀਆ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 25 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਈ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਥੀਮ “ਵਧੇਰੇ ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੇ ਸੰਸਾਰ ਲਈ ਮਲੇਰੀਆ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨਾ” ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਮਲੇਰੀਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਖੋਜਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2022 ਵਿੱਚ, ਮਲੇਰੀਆ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 608,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲਈ ਅਤੇ 249 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਸਨ।
ਮਲੇਰੀਆ ‘ਤੇ 2022 ਦੇ ਲੈਂਸੇਟ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਿਰਫ 2-3 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਾ ਵਾਧਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 700 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
“ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਨਸੂਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀ-ਮੌਨਸੂਨ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜੂਨ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ। ਤਾਜ਼ੀ ਬਾਰਸ਼ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਖੜ੍ਹਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੀ ਵਾਹਕ ਮਾਦਾ ਐਨੋਫਿਲੀਜ਼ ਮੱਛਰ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਥਾਨ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਲਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛਰਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ”ਡਾ. ਮਨੀਸ਼ ਮਿੱਤਲ, ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾਕਟਰ, ਭਲਾਲ ਅਮੀਨ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ, ਵਡੋਦਰਾ, ਨੇ ਦੱਸਿਆ।
“ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਉੱਚੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਸਧਾਰਨ ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹਨ,” ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ।
ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਫਲੋਰੀਡਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੱਛਰ ਅਤੇ ਪਰਜੀਵੀ ਗੁਣ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਰੁਕ-ਰੁਕ ਕੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੁਝ ਵਾਤਾਵਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਸਕਦੀ ਹੈ।
