ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 23 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿਸੇ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ ਯਾਨੀ ਕਿ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਵੀ, ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਲਤੀ ਤੁਹਾਡਾ ਪੂਰਾ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਦੇ ਅਗਲੇ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ 16 ਅੰਕਾਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਅਤੇ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਕਾਰਡ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਤਿੰਨ-ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਤਿੰਨ ਅੰਕਾਂ ਵਾਲੇ ਨੰਬਰ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਪਰ ਇਹ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਦਾ ਨੰਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ATM ਕਾਰਡ ਵਿੱਚ CVV ਨੰਬਰ: ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ 3-ਅੰਕਾਂ ਦਾ ਨੰਬਰ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਕਾਰਡ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਵੈਲਿਊ (CVV) ਨੰਬਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਤੇ ਵੀ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਨੰਬਰ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਮੁਮਕਿਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਨੰਬਰ ਕਾਰਡ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਸਕੈਮਰ ਦੇ ਹੱਥ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਖਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ RBI ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ CVV ਨੰਬਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਨੋਟ ਕਰ ਲਓ ਅਤੇ ਕਾਰਡ ਤੋਂ ਮਿਟਾ ਦਿਓ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ, ਜੇਕਰ ਕਾਰਡ ਕਦੇ ਕਾਡਰ ਗੁੰਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਗਲਤ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਔਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਸੇਵ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਔਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਲਦੀ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਕਾਰਡ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਬੀਮਾ ਉਪਲਬਧ ਹੈ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੈਂਕ ਦੇ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 45 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੁਫ਼ਤ ਬੀਮਾ ਸਹੂਲਤ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੀਮੇ ਦਾ ਕਲੇਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਡ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਰਕਮ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਐਸਬੀਆਈ ਆਪਣੇ ਗੋਲਡ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (ਹਵਾਈ ਮੌਤ) ਅਤੇ 2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (ਹਵਾਈ ਨਾ ਹੋਣ) ਦਾ ਕਵਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਕਾਰਡ ਧਾਰਕ ਨੂੰ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (ਹਵਾਈ ਮੌਤ) ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ (ਗੈਰ-ਹਵਾਈ) ਦਾ ਕਵਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। HDFC ਬੈਂਕ, ICICI, ਕੋਟਕ ਮਹਿੰਦਰਾ ਬੈਂਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਬੈਂਕ ਆਪਣੇ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਕਮਾਂ ਦਾ ਕਵਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਡੈਬਿਟ ਕਾਰਡ 3 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਦੁਰਘਟਨਾ ਬੀਮਾ ਕਵਰੇਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੀਮਾ ਕਵਰੇਜ ਮੁਫ਼ਤ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਵਾਧੂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਮੰਗੇ ਜਾਂਦੇ।
ਸੰਖੇਪ
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (RBI) ਨੇ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ATM 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦ ਹੀ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਨੰਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸੰਦ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
