20 ਮਈ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬੱਚੇ ਜਲਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੀ ਹਾਂ…ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਵੱਧ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਵਰਗੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੀਵਰ ਦੀ ਸੋਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬੱਚੇ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਲਈ ਕਈ ਕਾਰਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੰਦੇ ਹੱਥ ਜਾਂ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਆਦਿ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਲਈ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲੀਵਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀ ਹੈ?
ਲੀਵਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਅਸਤ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਾਚਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਊਰਜਾ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਵਾਇਰਸ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਲੀਵਰ ਦੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾ ਹੀ ਹੱਥ ਧੋਣ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਪੋਲੋ ਹੋਮ ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਸਾਈ ਕੁਮਾਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਮਲ-ਮੂਤਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਫਾਈ, ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਾੜੀ ਸਫਾਈ ਇਸਦੇ ਫੈਲਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।-ਅਪੋਲੋ ਹੋਮ ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਡਾ. ਸਾਈ ਕੁਮਾਰ
ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਕੀ ਹੈ?
ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੀਵਰ ਦੀ ਸੋਜ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਏ, ਬੀ, ਸੀ, ਡੀ ਅਤੇ ਈ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਅਕਸਰ ਮਾੜੀ ਸਫਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਲਾਗ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ, ਥਕਾਵਟ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਆਦਤਾਂ
- ਹੱਥ ਧੋਣਾ:ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 20 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਹੱਥ ਧੋਣਾ ਸਿਖਾਓ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ, ਟਾਇਲਟ ਵਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਜਾਂ ਹੱਥ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਜਾਂ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੱਥ ਧੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
- ਸਿਰਫ਼ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਫਿਲਟਰ ਕੀਤਾ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪੀਓ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਵਾਟਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰੋ ਜਾਂ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਰੱਖੋ। ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਭੇਜੋ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਬਾਹਰ ਦੀਆਂ ਟੂਟੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਾ ਹੋਣ।
- ਤਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪਕਾਇਆ ਹੋਇਆ ਭੋਜਨ ਖਾਓ:ਕੱਚੇ ਜਾਂ ਗਲੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਨਾਸ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੋਜਨਾਂ ‘ਤੇ ਗੰਦੇ ਹੱਥ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਭੋਜਨ ਮੱਖੀਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਜੋ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਤੇ ਜਾਣ।
- ਟਾਇਲਟ ਦੀ ਸਫਾਈ ਸਿਖਾਓ:ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਬਾਥਰੂਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਧੋਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਾਥਰੂਮ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਿਖਾਓ।
- ਟੀਕਾਕਰਨ ਜ਼ਰੂਰੀ:ਬੱਚੇ ਦੇ ਟੀਕੇ ਅੱਪ ਟੂ ਡੇਟ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਟੀਕਾ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬਾਲ ਰੋਗ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?
ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬੁਖਾਰ, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਮਤਲੀ, ਜਾਂ ਪੀਲੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਦੇਰੀ ਨਾ ਕਰੋ ਸਗੋਂ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਓ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ ਅਤੇ ਈ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਲਦੀ ਨਿਦਾਨ, ਬਿਹਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਰਿਕਵਰੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ: ਗੰਦੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਹ 5 ਜਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
