10 ਫਰਵਰੀ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਦਾਲ ਅਤੇ ਚੌਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਭੋਜਨ ਹਨ। ਸਵੇਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ, ਕਦੇ ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ, ਕਦੇ ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਜਾਂ ਕਦੇ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਕਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀਆਂ ਲਈ, ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਦਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਦਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਵੀ ਵਰਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ 10 ਫਰਵਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾਲਾਂ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦਾਲਾਂ ਜਲਦੀ ਪਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ
ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਮਧੂ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਾਲ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਚੌਲਾਂ ਨਾਲ ਖਾਧਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਸੂਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੇਟ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਜਲਦੀ ਪਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥਕਾਵਟ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇੱਕ ਕਟੋਰੀ ਦਾਲ ਖਾਣਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਭਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ 1 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਹੀ ਖਾਓ।
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਕਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਦਾਲਾਂ
ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਪਰ ਪਹਿਲਾਂ ਜੰਗਲੀ ਦਾਲਾਂ ਪਕਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਬੂਤ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮਿਸਰ ਦੇ ਪਿਰਾਮਿਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਬੂਤ ਵੀ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਪੱਥਰ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸਬੂਤ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਇਆਬੀਨ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਖ਼ਾਸ ਹੈ ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ
ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾਲ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਜ਼ਿੰਕ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਲ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਰਾਣੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਭਾਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦੂਰ
ਦਾਲਾਂ ਦੋ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਕਾਲੇ ਛਿਲਕੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਿਨਾਂ ਛਿਲਕੇ ਦੇ। ਇਹ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ, ਉਹ ਇਸ ਦਾਲ ਨੂੰ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾਲ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਦਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ ਜੋ ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਯਾਨੀ ਕਿ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਤੁਹਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਚਮਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਉੜਦ ਦੀ ਦਾਲ
ਉੜਦ ਦੀ ਦਾਲ ਚਮੜੀ ਲਈ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਚਮਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਲ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਸਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਦਾਲ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੈਸ ਜਾਂ ਪੇਟ ਫੁੱਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾਲ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਪਾਵਰਹਾਊਸ ਹੈ ਮੂੰਗੀ ਦਾਲ
ਅਕਸਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਪਾਵਰਹਾਊਸ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਪੇਟ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹਲਕੀ ਦਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ, ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਮੋਟੇ ਹਨ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਾਲ ਖਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਲ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵੀ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ
ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ, ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਫ਼ਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਨੀਮੀਆ ਜਾਂ ਪੀਲੀਆ ਹੈ।
ਗਲੂਟਨ-ਮੁਕਤ ਖ਼ੁਰਾਕ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਤੋਹਫ਼ਾ
ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਲੂਟਨ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਅਨਾਜ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸਦੀ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਦਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲੂਟਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਲੂਟਨ-ਮੁਕਤ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਆਪਣੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਦਾਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਦਾਲ ਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਕਵਾਨ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨੌਰਥ ਡਕੋਟਾ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਡੇਢ ਕੱਪ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਹ 2 ਹਜ਼ਾਰ ਕੈਲੋਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੱਪ ਦਾਲ ਇੱਕ ਕੱਪ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਲਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਪਰੌਂਠੇ ਜਾਂ ਚਿੱਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਸੂਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਬਰੈੱਡ ਸਪ੍ਰੈੱਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਾਲ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਧਿਆਨ ਦਿਓ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯੂਰਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਂਡਾ, ਮਾਸ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਦਿਨ ਦਾਲਾਂ ਨਹੀਂ ਖਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੈਸ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ ਅਤੇ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ:- ਦਾਲਾਂ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣਕ ਤੱਤ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਰਹਰ, ਮਸੂਰ, ਮੂੰਗੀ ਅਤੇ ਉੜਦ ਦੀ ਦਾਲ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹਨ। ਦਾਲਾਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
