ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 17 ਨਵੰਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਦਮਾ, ਭਾਵ, ਕੋਈ ਵੀ ਪੁਰਾਣਾ ਸਦਮਾ ਜਾਂ ਦਰਦ, ਸਿਰਫ਼ ਮਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਵੀ ਉਸ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ, ਰਿਸ਼ਤਾ ਟੁੱਟਣ, ਜਾਂ ਡੂੰਘੀ ਸੱਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਰੀਰ, ਮਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸ ਦਰਦ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਾਰਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਬੇਚੈਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ – ਇਸ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਸਦਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਮਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ
ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਡਰ, ਸਦਮਾ, ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ “Fight or Flight” ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ – ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀਪਨ, ਮੋਢਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਕੜਨ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਬੇਚੈਨੀ, ਜਾਂ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ।
ਸਦਮੇ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ
- ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦੇ ਹਨ:
- ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਗੱਲੋਂ ਥਕਾਵਟ
- ਸਿਰ ਦਰਦ
- ਪਿੱਠ ਦਰਦ
- ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ
- ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
ਇਹ ਅਕਸਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਦਮੇ ਦੇ ਫਲੈਸ਼ਬੈਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ – ਯਾਨੀ, ਮਨ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ PTSD ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਦਮੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਹੈ
1. ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖੋ
ਇਲਾਜ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਦਮੇ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਕੜਨ ਜਾਂ ਬੇਅਰਾਮੀ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ।
2. ਮੂਵਮੈਂਟ ਅਤੇ ਚਟ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ
ਹਲਕੀ ਸਟ੍ਰੈਚਿੰਗ, ਯੋਗਾ, ਡਾਂਸ ਸਰੀਰ ਦੀ ਫਸੀ ਹੋਈ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। Body-Awareness Exercises ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ।
3. ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਬਣੋ
ਇਲਾਜ ਇੱਕ ਹੌਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦਿਓ, ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਨਰਮੀ ਵਰਤੋ। ਜਿੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁਣੋਗੇ, ਓਨੀ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਹ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਢਿੱਲੀ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਸਦਮਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਰਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਸਿੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸੱਚਾ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਅਤੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ – ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ:
