ਧਨਤੇਰਸ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਰੀਤ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਕੇਵਲ ਮਹਿਲਾ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਬੁਰੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਥੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਵਚ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਇਸੀ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਧਨਤੇਰਸ ਅਤੇ ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਜਾਂ ਸਿੱਕੇ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਟੈਕਸ ਭਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਓਗੇ ਜਾਨਕੇ ਕਿ ਟੈਕਸ ਨਾ ਕੇਵਲ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ‘ਤੇ, ਬਲਕਿ ਇਸਨੂੰ ਵੇਚਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਨਿਯਮ
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ (LTCG) ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ (STCG) ਸੋਨੇ ‘ਤੇ ਟੈਕਸਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਜਟ 2024 ਵਿੱਚ, ਸੋਨੇ ‘ਤੇ LTCG ਟੈਕਸ ਨੂੰ 20% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 12.5% ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨਾ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੇਚਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਮੋਟੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ 12.5% LTCG ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਜਟ 2024 ਨੇ ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ‘ਤੇ ਇੰਡੈਕਸੀਸ਼ਨ (indexation) ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ LTCG ‘ਤੇ ਇੰਡੈਕਸੀਸ਼ਨ ਫਾਇਦੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫਿਜੀਕਲ ਸੋਨਾ ਬਜਟ 2024 ਤੋਂ ਬਾਅਦ STCG ਲਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਵਧੀ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਦੋ ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਮਿਊਚੂਅਲ ਫੰਡ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ
ਬਜਟ 2024 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਨੇ ਮਿਊਚੂਅਲ ਫੰਡ ‘ਤੇ ਕੈਪਿਟਲ ਗੇਨਸ ਟੈਕਸ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਏ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਛੋਟੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਲਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਵਧੀ ਘਟਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਟੈਕਸ ਦੀ ਦਰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਰਹੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨੇ ਮਿਊਚੂਅਲ ਫੰਡ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਤੋਂ 31 ਮਾਰਚ 2025 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਫਾਇਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕਰਵਾਉਣੀ ਆਮਦਨੀ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਟੈਕਸ ਤੁਹਾਡੇ ਆਮ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਅਨੁਸਾਰ ਲੱਗੇਗਾ।
ਸੋਨੇ ETFs ‘ਤੇ ਟੈਕਸ
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨੇ ETFs ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਫਾਇਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਆਮ ਆਮਦਨੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਹਨਾਂ ਤੇ ਉੱਚੀ ਟੈਕਸ ਦਰ ਲੱਗੇਗੀ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਵਧੀ ਕਿਵੇਂ ਵੀ ਹੋਵੇ)। ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨੇ ETFs 31 ਮਾਰਚ 2025 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਅਤੇ 12 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵੇਚਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਫਾਇਦਾ 12.5% ਟੈਕਸ ਦਰ ‘ਤੇ ਲੱਗੇਗਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਇੰਡੈਕਸੀਸ਼ਨ ਫਾਇਦੇ ਦੇ।
ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ
ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਵੇਚਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਟੈਕਸ ਇਸ ਬੁਨਿਆਦ ‘ਤੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਜਾਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੋਹਫੇ ਵਜੋਂ ਮਿਲੇ ਸੋਨੇ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ
ਲੋਕ ਧਨਤੇਰਸ ਜਾਂ ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਦੋਸਤਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਗਹਿਣੇ ਤੋਹਫੇ ਦੇਣਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਤੋਹਫੇ ਵਜੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਮਦਨੀ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਛੂਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ₹50,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ਦਾ ਸੋਨਾ ਤੋਹਫੇ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਆਮਦਨੀ ਮੰਨੀ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਆਮਦਨੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੈਕਸ ਯੋਗ ਹੋਵੇਗੀ।