ਕੀ ਤੇਲ ਅਤੇ ਖੰਡ ਜਿਗਰ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਜਾਣੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਗਿਆਂ ਦੀ ਰਾਏ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

24 ਮਾਰਚ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ) : ਮਾੜੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਲਈ ਭੋਜਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਹਿਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਖੰਡ ਅਤੇ ਤੇਲ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਖੰਡ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੰਡ ਅਤੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੈ? ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਜਿਗਰ ਮਾਹਿਰ, ਡਾ. ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਸਰੀਨ, ਖੰਡ ਅਤੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸ਼ੂਗਰ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ?
ਖੰਡ ਮੋਟਾਪਾ, ਸ਼ੂਗਰ (Diabetes) ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੰਡ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੈਰ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਜਿਗਰ ਬਿਮਾਰੀ (NAFLD) ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

• ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
• ਜ਼ੀਰੋ ਕੈਲੋਰੀ ਭਾਰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
• ਇਸ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੋਜ ਅਤੇ ਦਾਗ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
• ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਤੇਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ?
ਤੇਲ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਿਫਾਇੰਡ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨੇਟਿਡ ਤੇਲ, ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਖੰਡ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਕੁਝ ਤੇਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਤੇਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

• ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲ ਭਾਰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ 1 ਗ੍ਰਾਮ ਚਰਬੀ 9 ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਖੰਡ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਲੋਰੀ-ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਅਤੇ ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
• ਕੁਝ ਤੇਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੈਤੂਨ ਦਾ ਤੇਲ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸੰਖੇਪ: ਤੇਲ ਅਤੇ ਖੰਡ ਜਿਗਰ ਲਈ ਹਾਨਿਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਉਪਾਅ।