ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 26 ਦਸੰਬਰ 2024 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- How to control blood pressure in winter: ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਸਟ੍ਰੋਕ, ਬ੍ਰੇਨ ਹੈਮਰੇਜ, ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ, ਕਾਰਡਿਅਕ ਅਰੈਸਟ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਫੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਲਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡਾ ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਨਾਰਮਲ ਰਹੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਲ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਹਾਡਾ ਭਾਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦਾ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਹਾਈ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਉਪਾਅ।
ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਵਧਦਾ ਹੈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ?
ਮੇਓ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖਬਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੰਗ ਨਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਦਬਾਅ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਬਦਲਦੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰ ਵਧਣ, ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣ, ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੀ ਕਮੀ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ
1. ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਢੁਕਵੇਂ ਗਰਮ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਟੋਪੀ, ਦਸਤਾਨੇ, ਸਕਾਰਫ਼ ਅਤੇ ਥਰਮਲ ਜੁਰਾਬਾਂ ਪਾਉਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਥਿਰ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
2. ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬਿਸਤਰੇ ‘ਤੇ ਕੰਬਲ ਜਾਂ ਰਜਾਈਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਨਾ ਸੌਂਵੋ ਜਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਗਰਮੀ ਮਿਲੇ। ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਠੀਕ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਾ, ਪਾਈਲੇਟਸ, ਟ੍ਰੈਡਮਿਲ ਆਦਿ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਜੌਗਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਦੌੜਦੇ ਹੋ, ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਵੀ ਮਿਲੇਗੀ।
3. ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਲਓ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲ, ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਘੱਟ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ।
4. ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਵੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੁਹਾਡੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਗਾੜ੍ਹਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਲਈ ਖੂਨ ਪੰਪ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਪਿਆਸ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
5. ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਕੈਫੀਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਦਿਲ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਗਰਮੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
6. ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਿਹਤਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਓ ਅਤੇ ਧੁੱਪ ਸੇਕੋ।
7. ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ ‘ਚ ਹਰ ਰਾਤ 7 ਤੋਂ 8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ। ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
8. ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਾਪਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਸਹਿਜ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਤੁਰੰਤ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਬੀਪੀ ਚੈੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।
ਸੰਖੇਪ
ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ (BP) ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ, ਨਿਯਮਤ ਵਿਆਯਾਮ, ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ, ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਨਮਕ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾਉਣਾ, ਵਧੇਰੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਦਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਤਰੀਕੇ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
