4 ਸਤੰਬਰ 2024 : IMD Winter Alert: ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਐਲ ਨੀਨੋ ਅਤੇ ਲਾ ਨੀਨਾ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਕਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਉਲਟ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਉਤੇ ‘ਅਲ ਨੀਨੋ’ ਜਾਂ ‘ਲਾ ਨੀਨਾ’ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੋਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਖਰ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੋਕੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਭਾਰੀ ਹੜ੍ਹਾਂ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਚੱਕਰਵਾਤ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਲਾ ਨੀਨਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ ਪੂਰਬੀ ਹਵਾਵਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਧੱਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਠੰਢੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਗੰਭੀਰ ਸਰਦੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲਾ ਨੀਨਾ ਅਤੇ ਅਲ ਨੀਨੋ ਦੋਵੇਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ਹਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ਉਤੇ 9 ਤੋਂ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਵਾਰ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚੱਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਆਮ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਡ ਵਿੰਡ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਵੱਲ ਧੱਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੋਂ ਠੰਢੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲਾ ਨੀਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਸ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਜਲਵਾਯੂ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਲ ਨੀਨੋ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਨਿੱਘੀ ਹਵਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਲਾ ਨੀਨੋ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਮਾਹੌਲ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਉਲਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਲਾ ਨੀਨਾ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਤਿਅੰਤ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਢ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਮ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਡ ਵਿੰਡ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਏਸ਼ੀਆ ਵੱਲ ਧੱਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੋਂ ਠੰਢੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
