ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 05 ਦਸੰਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਾਮ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਧੂੰਏਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮੋਟੀ ਪਰਤ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਧਦੇ ਸੰਕਟ ਨੇ ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਪਦਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਗੜਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਿਹਤ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
“ਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ” – ਮਾਹਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਚੇਤਾਵਨੀ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਗੰਭੀਰ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਦਿਲ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ।
ਦਮੇ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਧਦੇ ਹਨ, ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
80 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਧੂੰਆਂ ਦਮੇ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ – ਇਹ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਸਲਾਹ ਵਿੱਚ, ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਸਮੂਹਿਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਵਿਹਾਰਕ ਕਦਮ ਸੁਝਾਏ ਹਨ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ
ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹਮੇਸ਼ਾ N95 ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ।
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬਾਹਰ ਤੁਰਨ ਜਾਂ ਦੌੜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
ਜੇਕਰ AQI ਮਾੜਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਖਿੜਕੀਆਂ ਬੰਦ ਰੱਖੋ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਘੱਟ ਬਜਟ ਵਾਲੇ ਵਿਕਲਪ ਵੀ ਸੁਝਾਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਘਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਲਈ ਗਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਧੂੰਆਂ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ।
ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸਹੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਧੂੜ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਕੂੜੇ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਾੜਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ
ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ
ਉਸਾਰੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯੰਤਰਣ
AQI-ਅਧਾਰਤ ਜਨਤਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ
ਪਦਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਧੂੰਏਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜਿੰਨਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੈ – ਅਤੇ ਹੁਣ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੱਕ, ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
