14 ਅਪ੍ਰੈਲ , 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- Parkinsons disease: ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਖੋਜ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਅਮਰੀਕੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਂ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ CRISPR ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਜੀਨ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਨ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਰੋਗ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 10 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।ਇਹ ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਨਿਊਰੋਡੀਜਨਰੇਟਿਵ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਰੋਗਜਨਕ ਰੂਪਾਂ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਰੂਪਾਂ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸਿਧਾਂਤ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਵਾਧੂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ ਵੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਰੋਗ ‘ਤੇ ਵੱਡੀ ਖੋਜ
ਸਾਇੰਸ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਹ ਅਧਿਐਨ, ਜੀਨਾਂ ਅਤੇ ਸੈਲੂਲਰ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨੌਰਥਵੈਸਟਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ CRISPR ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਨੋਮ ਨੂੰ ਸੀਕਵੈਂਸ ਕੀਤਾ।
ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜੀਨਾਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਪਛਾਣ
– ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਕਮਾਂਡਰ ਨਾਮਕ 16 ਪ੍ਰੋਟੀਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਲਾਈਸੋਸੋਮ (ਸੈੱਲ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਜੋ ਰੀਸਾਈਕਲਿੰਗ ਕੇਂਦਰ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਤੱਕ ਖਾਸ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਅਣਜਾਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ, ਪੁਰਾਣੇ ਸੈੱਲ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਣਚਾਹੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦਾ ਹੈ।
– “ਸਾਡਾ ਅਧਿਐਨ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ,” ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਡੇਵੀ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਅਤੇ ਫੇਨਬਰਗ ਨਿਊਰੋਸਾਇੰਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਦਮਿਤਰੀ ਕ੍ਰੇਂਕ ਨੇ ਕਿਹ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਕਈ ਮੁੱਖ ਮਾਰਗਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਸੰਬੰਧੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।”
-ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਟੀਮ ਨੇ CRISPR ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ। “ਅਸੀਂ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ-ਕੋਡਿੰਗ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਨ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਜੀਨੋਮ-ਵਾਈਡ CRISPR ਇੰਟਰਫੇਰੈਂਸ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜੋ PD ਪੈਥੋਜੇਨੇਸਿਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ,” ਕ੍ਰੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ।
– ਦੋ ਸੁਤੰਤਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਜੀਨੋਮ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਮਾਂਡਰ ਜੀਨ ਵਿੱਚ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਨ। ਕਰੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਜੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਾਲੇ ਰੂਪ ਪਾਰਕਿੰਸਨ’ਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।”
ਸੰਖੇਪ: CRISPR ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਹੀਂ ਹੋਈ ਖੋਜ ‘ਚ ਪਾਰਕਿੰਸਨ ਰੋਗ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨਵੇਂ ਜੀਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।
