24 ਸਤੰਬਰ 2024 : ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਵਾਧੇ ’ਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਪਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਵਾਧਾ ਉਦੋਂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਘੱਟ ਟੈਕਸ ’ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇਲ ਦਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਸਟਾਕ ਹੈ ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਲ ਸਥਿਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਅਰਹਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲ ਸੀਮਾ ਟੈਕਸ ’ਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 17 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਖ਼ੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਕੋਈ ਵਾਧਾ ਨਾ ਹੋਵਾ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲ ਉਦਯੋਗ ਬਾਡੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਖ਼ੁਰਾਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨ ਤੇ ਕਾਰਨ ਦੱਸਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ’ਚ ਪਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਵਾਧਾ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਟੈਕਸ ’ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਸਟਾਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ 45-50 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਰਚੂਨ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲਾਂ ਦੇ ਮੁੱਲ ’ਚ ਵਾਧਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਨੇੜੇ ਹੈ ਤੇ ਮੰਗ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੱਚੇ ਸੋਇਆਬਿਨ ਤੇਲ, ਕੱਚੇ ਪਾਮ ਤੇਲ ਤੇ ਕੱਚੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਤੇਲ ’ਤੇ ਬੇਸਿਕ ਬਾਰਡਰ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਸਿਫਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 20 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲਾਂ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਟੈਕਸ 27.5 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 32.5 ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਿਫਾਈਂਡ ਤੇਲਾਂ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਟੈਕਸ 35.75 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ’ਚ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲਾਂ ਦਾ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦੈ ਭਾਰਤ
ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸੰਜੀਵ ਚੋਪੜਾ ਨੇ ਸੋਲਵੈਂਟ ਐਕਸਟਰੈਕਸ਼ਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਐੱਸਈਏ), ਇੰਡੀਅਨ ਵੈਜੀਟੇਬਲ ਆਇਲ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਆਈਵੀਪੀਏ) ਅਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਆਇਲ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਐੱਸਓਪੀਏ) ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਮਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ’ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਸੰਘਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੇ ਸਟਾਕ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਤੱਕ ਹਰੇਕ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ੀਰੋ ਤੋਂ 12.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੇਸਿਕ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ (ਬੀਸੀਡੀ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ। ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲਗਭਗ 30 ਲੱਖ ਟਨ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 45 ਤੋਂ 50 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਕੁੱਲ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਪਾਮ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇਲ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਅਤੇ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਤੋਂ। ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
