12 ਅਪ੍ਰੈਲ , 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):-ਭਾਰਤੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਦਹੀਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਹੀਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਠੰਡਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਹੀਂ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਭਾਂਡੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ? ਕੁਝ ਬਰਤਨ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਦਹੀਂ ਜਮਾਉਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਿੱਤਲ ਅਤੇ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ‘ਚ ਦਹੀਂ ਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਹ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜ਼ਹਿਰ ‘ਚ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਤਾਂਬਾ ਅਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦੋਵੇਂ ਧਾਤਾਂ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਦਹੀਂ ਵਿੱਚ ਲੈਕਟਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਧਾਤ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਾਪਰ ਸਲਫੇਟ ਜਾਂ ਹੋਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਰਣ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦਰਦ, ਉਲਟੀਆਂ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ, ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਪੋਇਜ਼ਨਿੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਿੱਤਲ ਜਾਂ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ‘ਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਰੱਖਿਆ ਦਹੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਂਡਿਆਂ ‘ਚ ਦਹੀਂ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਰਵਾਇਤੀ ਭਾਂਡਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਦਹੀਂ ਜਮਾਉਣ ਲਈ ਕੱਚ, ਮਿੱਟੀ, ਵਸਰਾਵਿਕ ਜਾਂ ਸਟੀਲ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਂਡੇ ਦਹੀਂ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਦਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਭਾਂਡੇ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਚੁਣੋ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀ ਆਦਤਾਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸੰਖੇਪ: ਦਹੀਂ ਨੂੰ ਤਾਂਬੇ ਜਾਂ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਟੀਲ, ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਕੱਚ ਦੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
