02 ਮਈ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): 55 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਸੋਵੀਅਤ ਯੁੱਗ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਸ਼ੁੱਕਰ ਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਖਦਸ਼ੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਲਚਲ ਮਚ ਗਈ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰ ਗ੍ਰਹਿ ‘ਤੇ ਉਤਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਹੁਣ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਲਾੜ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅੱਧਾ ਟਨ ਧਾਤ ਦਾ ਪੁੰਜ ਕਿੱਥੇ ਡਿੱਗੇਗਾ, ਜਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਹਿੱਸਾ ਦੁਬਾਰਾ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਬਚੇਗਾ। ਡੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮਾਰਕੋ ਲੈਂਗਬ੍ਰੋਇਕ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸਫਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ 10 ਮਈ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਦੁਬਾਰਾ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਬਰਕਰਾਰ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਇਹ 150 ਮੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ (242 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ) ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਲੈਂਗਬਰੋਕ ਨੇ ਇੱਕ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ “ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਿੰਤਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ”। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਟੁੱਟ ਨਾ ਵੀ ਜਾਵੇ, ਜੋਖਮ ਇੱਕ ਬੇਤਰਤੀਬ ਉਲਕਾਪਿੰਡ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। “ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।”
ਕੈਪਸੂਲ 53 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਿਹਾ
ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ 1972 ਵਿੱਚ ਕੋਸਮੋਸ 482 ਨਾਮਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਪਰ ਇੱਕ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਆਰਬਿਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਿਆ। ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਢਹਿ ਗਿਆ। ਲੈਂਗਬਰੋਕ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੈਂਡਿੰਗ ਕੈਪਸੂਲ – ਲਗਭਗ 3 ਫੁੱਟ (1 ਮੀਟਰ) ਵਿਆਸ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਗੋਲਾਕਾਰ ਵਸਤੂ – ਪਿਛਲੇ 53 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅੰਡਾਕਾਰ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਉਚਾਈ ਗੁਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦਾ ਮਲਬਾ ਕਿੱਥੇ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ 51.7 ਡਿਗਰੀ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਕਸ਼ਾਂਸ਼ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਜਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਅਲਬਰਟਾ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਐਡਮੰਟਨ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੇਪ ਹੌਰਨ ਤੱਕ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦੁਬਾਰਾ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਲੈਂਗਬਰੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ “ਕਿਉਂਕਿ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਪਾਣੀ ਹੈ, ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਚੰਗੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਜਾਵੇਗਾ”। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2022 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਬੂਸਟਰ ਰਾਕੇਟ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੰਖੇਪ: 53 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਸੋਵੀਅਤ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾ ਰਹੇ ਨੇ ਕਿ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
