ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 14 ਨਵੰਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਹੁਣ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਸਕਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। RBI ਨੇ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ (Loan) ਨਿਰਦੇਸ਼, 2025 ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2026 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਰਜ਼ਾ ਕੌਣ ਦੇਵੇਗਾ, ਕਿੰਨੀ ਚਾਂਦੀ ਜਾਂ ਸੋਨਾ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਜ਼ਾ ਸੀਮਾ। ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਚਾਂਦੀ ‘ਤੇ ਕੌਣ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹੁਣ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੀਆਂ:
ਸਾਰੇ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕ (ਛੋਟੇ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪੇਂਡੂ ਬੈਂਕਾਂ ਸਮੇਤ)
ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ
NBFC ਅਤੇ ਹਾਊਸਿੰਗ ਵਿੱਤ ਕੰਪਨੀਆਂ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗਾ?
ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ – 1 ਕਿਲੋ ਤੱਕ
ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਗਹਿਣੇ – ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 10 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ
ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ – ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ
ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕੇ – ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ
ਸਰਾਫਾ ਯਾਨੀ ਸ਼ੁੱਧ ਸੋਨਾ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਜਾਂ ਸੋਨੇ ਦੇ ETF/ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡ ‘ਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗਾ? (ਕਰਜ਼ਾ-ਦਰ-ਮੁੱਲ ਅਨੁਪਾਤ)
2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ 85% ਤੱਕ
2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ‘ਤੇ 80% ਤੱਕ
5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ 75% ਤੱਕ
ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਚਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 85,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀਮਤ ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ?
ਬੈਂਕ ਜਾਂ NBFC ਪਿਛਲੇ 30 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਔਸਤ ਸਮਾਪਤੀ ਕੀਮਤ ਜਾਂ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਕੀਮਤ, ਜੋ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਨੂੰ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇਗਾ। ਇਹ ਦਰ IBJA (ਇੰਡੀਆ ਬੁਲੀਅਨ ਐਂਡ ਜਵੈਲਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ) ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਮੋਡਿਟੀ ਐਕਸਚੇਂਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਲੋਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ?
ਮੁਲਾਂਕਣ ਗਾਹਕ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਗਾਹਕ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬੈਂਕ ਵਾਲਟ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬੈਂਕ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਵੀ ਕਰੇਗਾ।
ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਗਹਿਣੇ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਦੇ ਸੱਤ ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੇਰੀ ਬੈਂਕ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ₹5,000 ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਜੇਕਰ ਕਰਜ਼ਾ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਬੈਂਕ ਇੱਕ ਪੂਰਵ ਸੂਚਨਾ ਜਾਰੀ ਕਰੇਗਾ। ਨਿਲਾਮੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਕੀਮਤ ਮੌਜੂਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਕੀਮਤ ਦੇ 90% ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਨਿਲਾਮੀ ਦੋ ਵਾਰ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਰਕਮ 85% ਤੱਕ ਘਟਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜੇ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਜੇਕਰ ਗਾਹਕ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਦੇ 2 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਗਹਿਣੇ ਜਾਂ ਚਾਂਦੀ ਇਕੱਠੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੈਂਕ ਇਸਨੂੰ ‘ਲਾਵਾਰਿਸ ਜਮਾਂਦਰੂ’ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਜਾਂ ਵਾਰਸਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗਾ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਚਾਂਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਸੰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ, ਸੋਨੇ ਵਾਂਗ, ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਨਕਦੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ:
