ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 21 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਕਾਲਾਂ (fraud calls) ਆਉਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਪੈਮ ਕਾਲਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਸਕੈਮਿੰਗ ਅਤੇ ਫਰਾਡ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਇੱਕ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਯੂਜ਼ਰ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਖੁਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਾਲਾਂ ਕਰਨ ਲਈ 2 ਡੈਡੀਕੇਟ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਲੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲ ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
RBI ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਨੋਟਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਾਰੀਆਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਲਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 1600 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿੱਤੀ ਮਾਮਲੇ ਸੰਬੰਧੀ ਕੋਈ ਕਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ 1600 ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਪਾਅ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ SMS ਲਈ
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, RBI ਨੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ 1600 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਨੰਬਰ ਲੜੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, RBI ਨੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ SMS ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ 140 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਲੜੀ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬੈਂਕ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਕਰਜ਼ੇ, ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਜਾਂ ਬੀਮਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ 140 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਕਦਮ ਯੂਜਰਸ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਬੈਂਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਰਜ਼ੇ ਜਾਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਝੂਠਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਔਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਕਾਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਵਸੂਲਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ
RBI ਨੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੰਬੰਧੀ ਫੋਨ ਕਾਲਾਂ ਸਿਰਫ ਦੋ ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਨੰਬਰਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਫਰੌਡ ਦੇ ਕੇਸ ਘਟਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।