ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 23 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (Reserve Bank of India) ਨੇ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਬੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜੋ ਡਿਜੀਟਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ੇ ਵੰਡ ਰਹੀ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਕਰਜ਼ਾ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਈਡੀ ਨੇ X10 ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ (X10 Financial Services Limited) ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਸਥਿਤ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਕਈ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰੋਵਾਈਡਰਸ (ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਸ) ਰਾਹੀਂ ਕਰਜ਼ੇ ਵੰਡ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੀਕੈਸ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਐਕਸਐਨਪੀ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਯਾਰਲੁੰਗ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਜ਼ਿਨਰੂਈ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ, ਮੈਡ-ਐਲੀਫੈਂਟ ਨੈੱਟਵਰਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਹੁਆਡਾਟੈਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ (ਸੀਓਆਰ) ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਡਿਜੀਟਲ ਲੋਨ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਆਊਟਸੋਰਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਕੀਤੀ ਉਲੰਘਣਾ
ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮੁਲਾਂਕਣ, ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ Know Your Customer (KYC) ਤਸਦੀਕ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਊਟਸੋਰਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰੋਵਾਈਡਰ ਦੀ ਉਚਿਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। X10 ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਜੂਨ 2015 ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਜੁਰਮਾਨੇ ਲਗਾ ਕੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵੀ ਰੱਦ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਬਨਾਰਸ ਮਰਚਨਟਾਈਲ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ, ਵਾਰਾਣਸੀ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਉਸਦੀ ਵਿਗੜਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਬੈਂਕ 4 ਜੁਲਾਈ, 2024 ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕਿੰਗ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।” ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਮ੍ਹਾਂਕਰਤਾ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਐਂਡ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਰੰਟੀ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (DICGC) ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ।
ਸੰਖੇਪ
ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (RBI) ਨੇ ਮੋਬਾਇਲ 'ਤੇ ਲੋਨ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਵੱਲੋਂ ਚੋਰੀ ਦੇ ਮੁਮਕਿਨ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਖ਼ੁਲਾਸਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਇਹ ਕਦਮ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਾਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
