28 ਅਗਸਤ 2024 :ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ (Digital Payments) ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਪੈਸੇ ਭੇਜਣਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਆਰਬੀਆਈ ਡਿਜੀਟਲ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਰਾਹੀਂ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। UPI ਤੋਂ ਬਾਅਦ, RBI ਹੁਣ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਇੰਟਰਫੇਸ (Unified Lending Interface) ਲਾਂਚ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲੀਕਰਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ, ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉਤੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ULI ਲਿਆਉਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਨੇ ਦੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ Frictionless Credit ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਸੀ।
RBI ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦਾ ਨਾਮ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਇੰਟਰਫੇਸ (Unified Lending Interface) ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਕਈ ਡਾਟਾ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰਿਣਦਾਤਾਵਾਂ ਤੱਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਸਮੇਤ, ਡਿਜੀਟਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਹਿਜ ਅਤੇ ਸਹਿਮਤੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
JAM-UPI-ULI ਨਾਲ ਆਵੇਗੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ
ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਨ ਧਨ-ਆਧਾਰ, ਯੂਪੀਆਈ ਅਤੇ ਯੂਐਲਆਈ ਦੀ ‘ਨਵੀਂ ਤ੍ਰਿਮੂਰਤੀ’ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕਦਮ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ UPI ਦਾ ਲੋਹਾ
ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ 2016 ਵਿੱਚ NPCI ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ UPI ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੂਨ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਪੀਆਈ ਇੱਕ ਮਜਬੂਤ, ਲਾਗਤ-ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਪੋਰਟੇਬਲ ਰਿਟੇਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਲੋਨ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ULI ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮੁਲਾਂਕਣ ਲਈ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਘਟਾਏਗਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਕਰਜ਼ਦਾਰਾਂ ਲਈ। ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਐਲਆਈ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ‘ਪਲੱਗ ਐਂਡ ਪਲੇ’ ਪਹੁੰਚ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਏਕੀਕਰਣਾਂ ਦੀ ਗੁੰਝਲਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
