11 ਜੂਨ 2024 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ) : ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਖਰਬੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਾਧਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਫਲ ਹੈ। ਇਸ ਫਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਵਧਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਖਰਬੂਜਾ ਮਈ ਅਤੇ ਜੂਨ ਦੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬੀਜ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਖਰਬੂਜੇ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਧੁੱਪ ‘ਚ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਬੀਜ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਲਓ। ਫਿਰ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਵਿਚ ਵਿਛਾ ਕੇ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਰੱਖੋ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿਣ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਸਮੇਂ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਰਬਲ ਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਈਸ਼ਵਰ ਚੰਦਰ ਮਾਂਡੂਸ਼ੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਰੋਟੀ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਕੈਚੱਪ ਅਤੇ ਸਲਾਦ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿੰਮ ਅਤੇ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ੇਕ ਵਿਚ ਇਕ ਚੱਮਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੁੱਧ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲੱਡੂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੂੰਦੀ ਤੋਂ ਲੱਡੂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਡੂਆਂ ਨੂੰ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਖਰਬੂਜੇ ਦੇ ਬੀਜ ਵਿਚਕਾਰ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਵਾਦ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਦੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦੁੱਧ ਪੀਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾ ਕੇ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸਵਾਦ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
