18 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ) : ਵਿਸ਼ਵ ਜਿਗਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਜਿਗਰ ਦਿਵਸ 2025 ਦਾ ਥੀਮ ‘ਫੂਡ ਇਜ਼ ਮੈਡੀਸਨ’ ਹੈ। ਲਿਵਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ। ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਡਾ: ਅਜਿਤਾਭ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ (ਡਾਇਰੈਕਟਰ- ਐਚ.ਪੀ.ਬੀ. ਸਰਜਰੀ ਅਤੇ ਲਿਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ, ਮੈਕਸ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਪਤਪੜਗੰਜ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਿਵਰ ਜੋ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਕਸਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲੱਛਣ ਦੇ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਟੈਸਟਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਖਤਰੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਜਿਗਰ ਫੰਕਸ਼ਨ ਟੈਸਟ (LFTs)
ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਟੈਸਟ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ।
ALT ਅਤੇ AST: ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸੋਜ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਬਿਲੀਰੂਬਿਨ: ਜਦੋਂ ਇਸਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਪੀਲਾਪਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਐਲਬਿਊਮਿਨ: ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਘੱਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਲਿਵਰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਥਰੋਮਬਿਨ ਸਮਾਂ (PT)
ਇਹ ਟੈਸਟ ਖੂਨ ਦੇ ਜੰਮਣ ਦੀ ਗਤੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇੱਕ ਗਤਲਾ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਗਤਲਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਰੋਸਿਸ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੀਜੀਟੀ ਟੈਸਟ (GGT Test)
ਇਹ ਟੈਸਟ ਬਾਇਲ ਡੈਕਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਸਹੀ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ALP ਟੈਸਟ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਮੋਨੀਆ ਟੈਸਟ
ਜੇਕਰ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਅਮੋਨੀਆ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਘਬਰਾਹਟ, ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਹੱਥ-ਪੈਰ ਕੰਬਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜਿਗਰ ਦਾ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ
ਇਹ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਜਿਗਰ, ਟਿਊਮਰ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਿਰਫ ਸਾਵਧਾਨੀ ਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੂਗਰ ਜਾਂ ਮੋਟਾਪੇ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਤਾਂ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਟੈਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਦਵਾਈ ਲੈ ਰਹੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਥਕਾਵਟ, ਮਤਲੀ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦਰਦ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਅਤੇ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸੰਖੇਪ: ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਟੈਸਟ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
