ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ 31 ਮਈ 2024 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ) : ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਡਾਈਟ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ Keto Diet ਜਾਂ Ketogenic Diet ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਰਬਜ਼ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਚਰਬੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੈਲੋਰੀਜ਼ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਗੁਪਤਾ (ਸਲਾਹਕਾਰ, ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਸੀ.ਕੇ. ਬਿਰਲਾ ਹਸਪਤਾਲ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਮੋਟਾਪਾ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਟੋ ਡਾਈਟ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਮੈਟਾਬੋਲਿਕ ਸਿੰਡਰੋਮ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਅਤੇ ਟਾਈਪ-2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ‘ਚ ਵੀ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦਗਾਰ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਡਾਈਟ ‘ਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਇਨਟੇਕ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੈਂਸਟੀਵਿਟੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਹ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ‘ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਟ ਦੇ ਮੋਟਾਪੇ ਨੂੰ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ, ਟੀਜੀ ਲੈਵਲ ਤੇ HDL ਦਾ ਲੈਵਲ ਸੁਧਾਰਨ ‘ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੇ
ਡਾ. ਕਮਲ ਗੁਪਤਾ (ਮੁੱਖ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਕਾਰਡੀਓਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ) ਨੇ ਵੀ ਕੀਟੋ ਡਾਈਟ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੋਵੇਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਧਿਐਨਾਂ ‘ਚ ਇਹ ਵੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਚੰਗੇ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਮਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਭਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖੁਰਾਕ ‘ਚ ਚਰਬੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਵੀ ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟਸ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਐੱਲਡੀਐੱਲ ਯਾਨੀ ਖਰਾਬ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕਾਫੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਖੁਰਾਕ ‘ਚ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ Keto Diet ਫਾਲੋ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਏ ਇਸ ਡਾਈਟ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਾ ਕਰਿਓ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਹ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੀਟੋ ਡਾਈਟ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਰਬੀ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ‘ਚ ਦਿਲ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
ਇਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਡਾਕਟਰ ਸੰਜੀਵ ਗੁਪਤਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀਟੋ ਡਾਈਟ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਤਕ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੂਗਰ ਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਸ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਫਾਲੋ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਫਾਲੋ ਕਰੋ, ਉਹ ਵੀ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਕੇ।
