ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 18 ਦਸੰਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੀਮਾ ਖੇਤਰ (Insurance Sector) ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਨਵੀਂ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿੱਲ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਸਭ ਦਾ ਬੀਮਾ, ਸਭ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ’ ਵਿਧੇਅਕ (Insurance Act Amendment Bill 2025) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਬਿੱਲ ਰਾਹੀਂ 100 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਬੀਮਾ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਬਿੱਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਪਹਿਲੂ ਬੀਮਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਿੱਧਾ ਨਿਵੇਸ਼ (FDI) ਦੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ 74% ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 100% ਕਰਨਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ 10 ਵੱਡੇ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਆਮ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ 10 ਮੁੱਖ ਫਾਇਦੇ:
1. ਬਿਹਤਰ ਲਾਭਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਸਤੀ ਪਾਲਿਸੀ: ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ 100% FDI ਹੋਣ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੇਗੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੁਕਾਬਲਾ (Competition) ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣਗੀਆਂ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲਣਗੇ।
2. ਨਵੇਂ ਇਨੋਵੇਟਿਵ ਗਲੋਬਲ ਬੀਮਾ ਪਲਾਨ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਨਵੀਆਂ ਅਤੇ ਐਡਵਾਂਸ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਸਾਈਬਰ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ, ਪੈੱਟ (ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ) ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ, ਅਤੇ ਮਾਈਕਰੋ-ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਵਰਗੇ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਗੇ।
3. ਜਲਦੀ ਹੋਣਗੇ ਕਲੇਮ ਸੈਟਲਮੈਂਟ: ਮੁਕਾਬਲਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਰਵਿਸ ਕੁਆਲਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। AI/ML (ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਵਰਗੀ ਨਵੀਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਕਲੇਮ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਾਲਿਸੀ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਕਲੇਮ ਲਈ ਲੰਬਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
4. ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ IRDAI ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਉਹ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਮਾਇਆ ਮੁਨਾਫਾ ਵਾਪਸ ਵਸੂਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਗਲਤ ਵਿਕਰੀ (Mis-selling) ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗੇਗੀ।
5. ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਬੀਮਾ ਸਹੂਲਤ: FDI ਦੀ ਸੀਮਾ ਹਟਣ ਨਾਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹੁੰਚ ਵਧਾਉਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਸ਼ਰਤਾਂ ‘ਤੇ ਬੀਮਾ ਮਿਲ ਸਕੇਗਾ।
6. ਬਿਹਤਰ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਿਆਰਾਂ (Global Standards) ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਵਧੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੱਲ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਿਸੀ ਦੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੇਗੀ।
7. ਬੀਮਾ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਏਜੰਟਾਂ ਲਈ ‘ਵਨ-ਟਾਈਮ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ’ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨਾਲ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕੰਮ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਪਾਲਿਸੀ ਚੁਣਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।
8. LIC ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ: LIC ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਵੇਂ ਜ਼ੋਨਲ ਆਫਿਸ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ LIC ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕੇਗੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ।
9. ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ: 100% FDI ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੂੰਜੀ ਲਿਆਉਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਡੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰ ਸਕਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਕਲੇਮ ਦੇਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧੇਗੀ।
10. ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ: ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾਲ ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ GDP ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਰਤਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸੰਖੇਪ:
