ਜਾਪਾਨ, 13 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਰਹੀ ਆਬਾਦੀ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਵਿਕਸਤ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਰਾਜ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਯੂਰਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਲਗਭਗ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਕਸਤ ਰਾਜ ਕਹਾਉਣ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ ਸਥਿਤੀ ਅਜਿਹੀ ਹੈ ਕਿ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲ ਰਾਜ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। 2024 ਵਿੱਚ ਇਸ ਰਾਜ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਤ ਆਬਾਦੀ 3.6 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1991 ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 2.90 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 35 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਰਾਜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 70 ਲੱਖ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਰਾਜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 3.34 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਰਾਜ ਨੇ ਸਥਿਰ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਲਗਭਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।
2.1 ਦੀ ਜਣਨ ਦਰ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਆਬਾਦੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ 2.1 ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਤੀ ਔਰਤ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2.1 ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਕੇਰਲ ਨੇ ਇਹ ਟੀਚਾ 1987-88 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਕੇਰਲ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰਾਜ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲਗਭਗ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜ ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਥੇ ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਜ਼ਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਔਸਤ 30 ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, 1987-88 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਰ 2.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਇਹ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ। 1991 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 1.8 ਅਤੇ 1.7 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ, ਇਹ 1.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ। 2021 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਘੱਟ ਕੇ 1.46 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ 2023 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਵੀ 1.35 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੋੜਿਆਂ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਬੱਚਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਘਟਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਸੰਖੇਪ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਭਵਿੱਖ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੱਲ ਨਾ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਰਾਜ ਦੇ ਵਜੂਦ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
