21 ਜੂਨ (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ): ਮੌਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਨਮੀ ਜਾਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਫੰਗਸ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ, ਚਮੜੀ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀਬਮ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਫਾਈ ਸੰਬੰਧੀ ਕਾਰਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਹਾਂ ‘ਚ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੌਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਡਰ: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਮੜੀ ਰੋਗ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਆਸ਼ਾ ਸਕਲਾਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਲੂ, ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾਦ, ਚੰਬਲ, ਖੁਜਲੀ, ਧੱਫੜ, ਅਥਲੀਟ ਪੈਰ, ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ, ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਫੰਗਸ ਦੇ ਕੇਸ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਵਾਲ ਟੁੱਟਣ, ਡੈਂਡਰਫ ਅਤੇ ਜੂੰਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੋਪੜੀ ‘ਤੇ ਫੋੜੇ ਵੀ ਅਕਸਰ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮੌਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ:
ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਚਮੜੀ ‘ਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇਲ ਜਾਂ ਸੀਬਮ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਵਧਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧੂੜ, ਮਿੱਟੀ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਨਮੀ ਵਾਲੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮੀਂਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੌਸਮ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੀਂਹ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਨਮੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜਦੋਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਪੋਰਸ ‘ਚ ਤੇਲ ਦੇ ਨਾਲ ਪਸੀਨਾ, ਧੂੜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਫਿਣਸੀਆਂ, ਫੋੜੇ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਪੈਚ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਈਸਟ ਅਤੇ ਫੰਗਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਲਾਗ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਕਜ਼ੀਮਾ ਅਤੇ ਡਰਮੇਟਾਇਟਸ ਆਦਿ ਵੀ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਰਾਗ ਅਤੇ ਫੰਜਾਈ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਐਲਰਜੀਨ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਐਲਰਜੀਨਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ‘ਚ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਲਾਲੀ, ਖਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਛਪਾਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਡਾ: ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਵਾਧੂ ਨਮੀ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਝੜਨੇ ਅਤੇ ਟੁੱਟਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਖੋਪੜੀ ‘ਚ ਪਸੀਨਾ, ਨਮੀ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਵਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗਿੱਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਅਤੇ ਖੋਪੜੀ ਵਿੱਚ ਫੰਗਸ ਹੋਣਾ, ਸਿਰ ਵਿਚ ਡੈਂਡਰਫ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਜੂੰਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲਯੁਕਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਡਾ: ਆਸ਼ਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣਾ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗਿੱਲੇ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਬਾਹਰੋਂ ਘਰ ਆ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਜਮ੍ਹਾ ਪਸੀਨਾ, ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਉਂਗਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀ ਗਈ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਐਕਸਫੋਲੀਏਟ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਮੀ ਦਿਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਡੈੱਡ ਸਕਿਨ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਕਣ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਨਮੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਖੁਜਲੀ ਜਾਂ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
- ਬਾਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲੇ ਅਤੇ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿਓ।
- ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਖੋਪੜੀ ਨੂੰ ਸ਼ੈਂਪੂ ਅਤੇ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਵੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਸੀਬਮ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕੇ ਸਗੋ ਵਾਲ ਵੀ ਨਰਮ ਰਹਿਣ।
- ਸ਼ੈਂਪੂ ਅਤੇ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਕਾਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਲਓ। ਗਿੱਲੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
