28 ਅਗਸਤ 2024 : ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਓਦੋਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਾਂਕੀਪੌਕਸ, ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਂਗ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਦਾਣੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਕੀ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ? ਇਸ ‘ਤੇ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਏਮਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੈਡੀਸਨ ਵਿਭਾਗ ‘ਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ: ਨੀਰਜ ਨਿਸ਼ਚਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਲਪੌਕਸ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਚਿਕਨਪੌਕਸ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਸੰਕਰਮਣ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸੈਲਫ ਲਿਮਿਟਿਡ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਛਾਲਿਆਂ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ?
ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਉਸ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ ਜਾਂ ਛਾਲੇ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਲਿੰਫ ਨੋਡਸ ਵਿਚ ਸੋਜ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀ ਪੌਕਸ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ?
ਡਾ: ਨਿਸ਼ਚਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਮਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਬਹੁਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ। ਮੰਨ ਲਓ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਦਾਣੇ ਨਿਕਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਡੇਂਗੂ, ਮਲੇਰੀਆ, ਚਿਕਨਗੁਨੀਆ ਆਦਿ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਣ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧੱਫੜ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਇਸਦਾ ਇਲਾਜ ?
ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲਾਜ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਚਾਅ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿਚ ਵੀ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਇਲਾਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੁਖਾਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੇਕੇ ਬੁਖਾਰ ਘੱਟ ਕਰਨਗੇ। ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ। ਜੇਕਰ ਛਾਲੇ ਇੰਫੈਕਟਿਡ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਾਣੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਜੇਕਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਖੰਘ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਸਾਹ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਸਿਸਟੋਮੈਟਿਕ ਟਰੀਟਮੈਂਟ ਹੀ ਦੇਣਗੇ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਡਰੱਗ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਰੀਜ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
