21 ਮਈ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਵੇਚਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਸ਼ੀਪੁਰ (ਉੱਤਰਾਖੰਡ), ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ (ਯੂਪੀ) ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਪਹਿਲਾਂ ਡੀਸੀਏ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਐਲਬੀ ਨਗਰ, ਮੂਸਾਪੇਟ, ਮਲਕਪੇਟ, ਕਰਮਨਘਾਟ, ਧੂਲਾਪੱਲੀ, ਸੁਲਤਾਨ ਬਜ਼ਾਰ, ਮੁਸਾਰਾਮਬਾਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜ਼ੂਦ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋਂ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਡਰੱਗਜ਼ ਰੂਲਜ਼ ਲੇਬਲਿੰਗ ਐਕਟ ਦੇ ਸ਼ਡਿਊਲ H2 ਅਧੀਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 300 ਫਾਰਮੂਲਾ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਵਟੀ ਬਣਾ ਕੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਿਲਾਵਟ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ?
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦੀਆਂ ਗਈਆਂ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਚਾਕ ਪਾਊਡਰ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਆਲੂ ਦੇ ਆਟੇ ਤੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਂਗ ਪੈਕ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਗੋਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਤਰਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਵਾਈ ਪਾ ਕੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਦਵਾਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਅਤੇ ਖਤਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਤੋਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਫਿਰ ਗੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਟੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ
ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੈਂਸਰ, ਉੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ, ਅਲਸਰ ਵਿਰੋਧੀ, ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ, ਥਾਇਰਾਇਡ ਆਦਿ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ।-ਅਧਿਕਾਰੀ
ਨਕਲੀ ਅਤੇ ਅਸਲੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ‘ਤੇ QR ਕੋਡ ਅਤੇ ਬਾਰਕੋਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਦਵਾਈਆਂ ਅਸਲੀ ਹਨ ਜਾਂ ਨਕਲੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰੋ। QR ਕੋਡ ਅਤੇ ਬਾਰਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਲੱਖਣ ਉਤਪਾਦ ਪਛਾਣ ਕੋਡ, ਦਵਾਈ ਦਾ ਜੈਨਰਿਕ ਨਾਮ, ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਾਮ, ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ, ਮਿਤੀ, ਬੈਚ ਨੰਬਰ, ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਨੰਬਰ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੇ ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਪੈਕਿੰਗ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਬਾਰਕੋਡ ਜਾਂ QR ਕੋਡ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਵੇਰਵੇ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਦਵਾਈ ਨਕਲੀ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ: ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਸਹੀ ਪਹਿਚਾਣ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
