06 ਮਈ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਾ ਵਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਜਾਤੀਵਾਰ ਗਣਨਾ ਦੇ ਸਹੀ ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਤੇ ਜਾਤੀਵਾਰ ਗਣਨਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਸਾਰੇ ਅੰਕੜੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਟੈਬਲਟ ’ਤੇ ਲਏ ਜਾਣਗੇ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੈਰਾਮੀਟਰ ’ਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਲਈ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਜਨਰਲ ਤੇ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਫਤਰ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਟੈਬਲਟ ਦੀ ਜਿਓ ਫੈਂਸਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਓ ਫੈਂਸਿੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਕਤ ਟੈਬਲਟ ’ਚ ਅੰਕੜੇ ਤਦੇ ਭਰੇ ਜਾ ਸਕਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਖੁਦ ਉਸ ਥਾਂ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਡਾਟਾ ਉਸਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਹਰ ਗਲੀ, ਮੁਹੱਲਾ, ਪਿੰਡ ’ਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਟੈਬਲਟ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸਟੀਕਤਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਵੀ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ
ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਾਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਗਿਣਤੀ 2026 ਵਿੱਚ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਮਾਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਸਾਈਕਲ, ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ, ਚਾਰ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਮੋਬਾਈਲ, ਫਰਿੱਜ, ਏਸੀ ਆਦਿ।
ਇਸ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਘਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਡੇਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਜਾਤੀ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਕਿੰਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੈ।
ਜਨਗਣਨਾ ਵਿੱਚ AI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਪਦੰਡ ‘ਤੇ ਜਨਗਣਨਾ ਡੇਟਾ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਏਆਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅੰਕੜੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜ-ਛੇ ਸਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜਨਗਣਨਾ ਅਤੇ ਜਾਤੀ-ਵਾਰ ਗਣਨਾ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਸੰਖੇਪ: ਜਾਤੀਵਾਰ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਜੀਓ ਫੈਂਸਿੰਗ, ਟੈਬਲਟ ਅਤੇ ਏਆਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਾਟਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਹੋਏਗੀ।
