21 ਮਾਰਚ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ) : ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਖੂਨ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਚਾਰ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਕਾਇਮ ਹਨ। ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੰਡਨ ਦੇ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਕ੍ਰਿਕ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਇਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਿਊਕੇਮੀਆ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਰਤਨ ਖੂਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਮਦਦ
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੂਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਕਲੋਨਲ ਹੀਮੇਟੋਪੋਇਸਿਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸੈੱਲ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਲਿਊਕੇਮੀਆ ਯਾਨੀ ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 60 ਤੋਂ 70 ਸਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੇ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਖੂਨਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵਾਰ ਖੂਨਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਕਿਸਮ ਦਾ ਜੈਨੇਟਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਸੀ।
ਖੂਨਦਾਨ ਦੇ ਹੋਰ ਲਾਭ
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਰ ਬਣਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਰੱਥ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨ ਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੈੱਲ ਤਾਜ਼ੇ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਅਧਿਐਨ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੂਨ ਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਵੀ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨਦਾਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀ ਲੇਸਦਾਰਤਾ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੋਟਾ ਖੂਨ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨਦਾਨ ਵੀ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਨਿਯਮਤ ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸੰਖੇਪ : ਖੂਨਦਾਨ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।
