29 ਮਈ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): ਇਸ ਮੌਸਮ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਲਈ, ਲੋਕ ਤੇਲ-ਅਧਾਰਤ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਯਾਨੀ ਅਗਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ, ਵਾਤ ਦੋਸ਼ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਕੀ, ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਿੱਤ ਦੋਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ, ਜਲਣ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਸਹੀ ਖੁਰਾਕ, ਸਹੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਰੀਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰਹਿ ਸਕੇ।
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਅਤੇ ਵਾਤ-ਪਿੱਤ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ‘ਰਿਤੂਚਾਰਿਆ’ ਵਿੱਚ, ਮੌਸਮੀ ਖੁਰਾਕ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬਦਲਾਅ
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਰੁੱਤਾਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਵੀ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੌਸਮੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
‘ਰਿਤੂਚਾਰਿਆ’ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹਲਕਾ, ਗਰਮ ਅਤੇ ਪਚਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਖਾਓ। ਭਾਰੀ, ਠੰਡੇ ਅਤੇ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਲੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਬਚੋ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਭੋਜਨ ਹੀ ਖਾਓ। ਸੁਸ਼ਰੁਤ ਅਤੇ ਚਰਕ ਸੰਹਿਤਾ ਵਿੱਚ, ਮੌਸਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਰੀਰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹੇ। ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਵਾਤ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਗਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਪਾਓ, ਇਸ ਨਾਲ ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਖੰਘ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਅਤੇ ਗਰਮ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਠੰਢ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਹਾਓ। ਮੀਂਹ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਨਾ ਰਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਅਤੇ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
ਰੋਜ਼ਾਨਾ 7-8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲਓ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਬਚੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵਾਤ ਅਤੇ ਪਿੱਤ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਠੰਢ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤਿਲ ਜਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਮਾਲਿਸ਼ ਕਰੋ।
ਸਫਾਈ ਰੱਖੋ
ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾ ਫੈਲਣ। ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖਾਓ। ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸੁੱਕਾ ਰੱਖੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਗਿੱਲੇ ਪੈਰ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ
ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕੋਸੇ ਜਾਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਵਾਤ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮ ਜਾਂ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਪਾ ਕੇ ਨਹਾਓ, ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਕੀਟਾਣੂ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਸੰਖੇਪ: ਬਰਸਾਤ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਉਪਾਅ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ, ਜੋ ਵਾਤ-ਪਿੱਤ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
