ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 18 ਅਕਤੂਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 22 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਜੀਐਸਟੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 54 ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 6-12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਜੀਐਸਟੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ 54 ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਘਿਓ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟੁੱਥਬ੍ਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੈਂਪੂ, ਛਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖਿਡੌਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਹ ਦਾਅਵਾ 22 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ੋਨਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਜੀਐਸਟੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਲਾਭ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਕਿੰਨੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਸਨ?
ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਜੀਐਸਟੀ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਲਾਭ ਨਾ ਵੰਡਣ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, 3,075 ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਅਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਦੀ ਜਾਂਚ ਜੀਐਸਟੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 22 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀਐਸਟੀ ਦਰ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਕੋਲ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਰਜ ਕਰਨ।
ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਪਿਊਸ਼ ਗੋਇਲ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਜੋ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੀਐਸਟੀ ਬੱਚਤ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਦਰ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ?
ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਬਾਰੇ ਕਿ ਜੀਐਸਟੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਪਿਛਲੀ ਗਲਤੀ ਦਾ ਸੁਧਾਰ ਹੈ, ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸਾਬਕਾ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀਆਂ ਤੋਂ ਕੋਚਿੰਗ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਜੀਐਸਟੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।”
ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਮਾਸਿਕ ਜੀਐਸਟੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦੇ ਲਾਭ ਜਨਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਸੀ। ਜੀਐਸਟੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਖਪਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਮੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ।
ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਖੇਡਦੀ ਹੈ; ਇਸਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਜਾਂ ਜਨਤਕ ਹਿੱਤ ਦੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਆਮਦਨ ਕਰ ਛੋਟ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੀਐਸਟੀ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ‘ਤੇ ਕਈ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣਗੇ। ਜੀਐਸਟੀ ਕਟੌਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (ਆਈਐਮਐਫ) ਨੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਕਾਸ ਅਨੁਮਾਨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 6.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ ਹੈ। ਕਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀਐਸਟੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨਾਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਤੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 20-25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਨਿਰਮਾਣ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਖੇਤਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 2.5 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜੀਐਸਟੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਅਸਲ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀ (ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ)
ਆਈਟਮ ਜੀਐਸਟੀ——-ਰੇਟ ਪਹਿਲਾਂ——-ਬਾਅਦ ‘ਚ—–ਅਸਲ ਗਿਰਾਵਟ (ਸਾਰੀਆਂ ਦਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ)
ਮੱਖਣ—————– – — 12 ————-5————- 6.47 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ
ਘਿਓ —————– – —12————– 5 ————–5.97
ਚਾਕਲੇਟ ————— —18 ————–5 ————–8.41
ਬਿਸਕੁਟ ਅਤੇ ਕੂਕੀਜ਼——- 18————– 5 ————–10.28
ਬੋਤਲਬੰਦ ਪਾਣੀ ————12 ————–5————– 9.90
ਆਈਸ ਕਰੀਮ————–18 ————–5 ————–9.22
ਸ਼ੈਂਪੂ ————————18 ————–5 ————–12.36
ਟੁੱਥਬਰਸ਼——————- 12 ————–5————– 11.23
ਫੇਸ ਪਾਊਡਰ —————18————– 5————– 12.22
ਸ਼ੇਵਿੰਗ ਕਰੀਮ ————–18 ————–5————– 9.51
ਸੰਖੇਪ:
ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ GST ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਨਾਲ 54 ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਚ 6-12% ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁਨਾਫ਼ਾਖੋਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
