ਅੰਦਰੋਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਵਾਲੀ ਖਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੇ ਅਸਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ

21 ਅਗਸਤ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (IBD) ਆਂਦਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਆਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਗਲਤ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਘਾਤਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ…

ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (Inflammatory bowel disease) :
NIH ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਸੋਜਸ਼ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਵਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਸ਼ਬਦ ਕਰੋਹਨ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰੋਹਨ ਵੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ IBD ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਕਰੋਹਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਾਚਨ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦੀ ਪਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਛੋਟੀ ਆਂਦਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਡੀ ਆਂਦਰ ਅਤੇ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਵੱਡੀ ਆਂਦਰ ਅਤੇ ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਜਾਂ ਅਲਸਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ
ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਖੂਨ ਅਤੇ ਸਟੂਲ ਟੈਸਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਟ੍ਰੈਕਟ ਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ IBD ਦੇ ਲੱਛਣ: ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ, IBD ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੇਟ ਦਰਦ ਅਤੇ ਕੜਵੱਲ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਥਕਾਵਟ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਅਨੀਮੀਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ (ਭੁੱਖ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਅਨੀਮੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ)। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ IBD ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਖਾਰ, ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਕਿਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕਦੋਂ ਲਾਇਲਾਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਕੇ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਲੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸੰਖੇਪ: ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਬੋਅਲ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (IBD) ਇੱਕ ਲਾਇਲਾਜ ਪਰ ਕੰਟਰੋਲ ਯੋਗ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਅੰਦਰੂਨੀ ਆਂਦੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਚੈੱਕਅਪ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।