ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 11 ਨਵੰਬਰ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ):- ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੇੜੇ ਹੋਏ ਧਮਾਕੇ ਨੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੀਮੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕਈ ਸ਼ੰਕੇ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਕੀ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਵਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ? ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਮਿਆਰੀ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੀਮਾ ਜਾਂ ਐਡ-ਆਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ? ਆਓ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ।
ਜਦੋਂ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਵਾਪਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਲਈ ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਲਈ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖ਼ਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਹਨ ਬੀਮਾ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਭਰਪਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਸਲ ਮੁੱਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੇਚੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਵਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਾਲਿਸੀ ਡਾਕੂਮੈਂਟ ‘ਚ ਕੀ ਚੈਕ ਕਰੀਏ
ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਵਿਕਲਪ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਖਰੀਦਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਐਡ-ਆਨ ਖਰੀਦਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਪਾਲਿਸੀ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਣੀ ਪੈਂਦੀ।
2002 ‘ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਬਦਲਾਅ
11 ਸਤੰਬਰ, 2001 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਵਰੇਜ ਤੋਂ ਹੱਥ ਖਿੱਚ ਲਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਪ੍ਰੈਲ 2002 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ GIC Re ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਇੰਡੀਅਨ ਮਾਰਕੀਟ ਟੈਰੋਰਿਜ਼ਮ ਰਿਸਕ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਪੂਲ (IMTRIP) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਪੂਲ ਜਾਇਦਾਦ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੂਲ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਵਰੇਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪੂਲ ‘ਚ ਜਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ
ਇਸ ਪੂਲ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 2023-24 ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਪੂਲ ਨੂੰ ₹1,654.63 ਕਰੋੜ ਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ₹1,809 ਕਰੋੜ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਸਿਰਫ ₹3.12 ਕਰੋੜ ਦਾ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। IRDA ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਪੂਲ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਾਅਵੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਨ।
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿੰਨਾ ਕਵਰੇਜ਼
ਇਸ ਪੂਲ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ₹2,000 ਕਰੋੜ (ਲਗਭਗ $20 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ) ਤੱਕ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਵਰੇਜ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ₹2,000 ਕਰੋੜ (ਲਗਭਗ $2 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਜਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਲਈ ਕਵਰੇਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਅਲੋਨ ਪਾਲਿਸੀ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਏਗੀ। ਇਹ ਐਡ-ਆਨ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕੇ, ਅੱਗ, ਜਾਂ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀ ਲਈ ਕੀ ਹਨ ਨਿਯਮ
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਾਹਰ ਨਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੀਮਾ ਰਕਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ ਕਈ ਵਾਰ ਯੁੱਧ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਕਵਰੇਜ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇਕਰ ਪਾਲਿਸੀਧਾਰਕ ਦੰਗੇ ਜਾਂ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਕਵਰੇਜ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ।
ਸੰਖੇਪ:
