22 ਮਈ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ): ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ। 1 ਜੁਲਾਈ, 2025 ਤੋਂ, 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ 15 ਸਾਲ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਪੈਟਰੋਲ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ ‘ਤੇ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਸੀਐਨਜੀ ਪੰਪਾਂ ‘ਤੇ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਪਛਾਣ (ਏਐਨਪੀਆਰ) ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਨਿਯਮ ਕੀ ਹਨ?
ਦਰਅਸਲ, ਅਪ੍ਰੈਲ 2025 ਵਿੱਚ, ‘ਕਮਿਸ਼ਨ ਫਾਰ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ’ (CAQM) ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 1 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ‘ਐਂਡ ਆਫ ਲਾਈਫ’ (EoL) ਵਾਹਨਾਂ ਯਾਨੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਦੇਣਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ 10 ਸਾਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ
ANPR ਕੈਮਰੇ ਵਾਹਨ ਦੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਗੇ। ਜੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਾਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
– ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਐਨਓਸੀ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ ਜਾਂ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੈਪ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
– ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਐਕਟ, 1989 ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ… ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਨੋਟਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਕੈਮਰੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੁਆਰਾ ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਹਨ ਵਜੋਂ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਾਲਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਾਹਨ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਉਸ ਵਾਹਨ ਲਈ ਜਾਂ ਤਾਂ ਐਨਓਸੀ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਕੈਮਰਾ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਸਥਿਤੀ
ਹੁਣ ਤੱਕ, ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਸੀਐਨਜੀ ਪੰਪਾਂ ‘ਤੇ ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ 10-15 ਪੰਪ ਬਾਕੀ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਕੰਮ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 400 ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪ ਅਤੇ 160 ਸੀਐਨਜੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਨ।
ਸੰਖੇਪ: 1 ਜੁਲਾਈ 2025 ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ/ਸੀਐਨਜੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ, ANPR ਕੈਮਰਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੋਏਗੀ।