24 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ) : ਤੁਹਾਡੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਅਸਲੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਕਲੀ ਇਹ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਛਤਾਵਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਕਰੰਸੀ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਜਾਣਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਛਪਾਈ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਆਹੀ ਤੱਕ, ਬਿਲਕੁਲ ਅਸਲੀ ਨੋਟਾਂ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣੀਏ
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ 500 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਾਈਪਿੰਗ ਐਰਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ‘Reserve Bank of India’ ਗਲਤ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ‘Resarve Bank of India’ ਹੈ ਯਾਨੀ E ਦੀ ਥਾਂ ‘A’ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਲਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਮਲੇ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਾਮੂਲੀ ਗਲਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਫ਼ ਰੈਵੇਨਿਊ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ (DRI), ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਯੂਨਿਟ (FIU), CBI, NIA, SEBI ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਕਰੰਸੀ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਵੀ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਈ ਅਲਰਟ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਕਲੀ ਕਰੰਸੀ ਅਸਲੀ ਨੋਟਾਂ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਸ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੈਂਕ ਕੈਸ਼ੀਅਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਪੈਲਿੰਗ ਗਲਤੀ ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਹੁਣ ਤੋਂ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੋਟ ਆਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਸਪੈਲਿੰਗ ਜ਼ਰੂਰ ਚੈੱਕ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਅੱਖਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸੰਖੇਪ: ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ 500 ਦੇ ਨਕਲੀ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀ ਨੋਟ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨੀ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ।
