ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 3 ਫਰਵਰੀ 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ (SGB) ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਇਸ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਆਜ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੱਧ ਰਹੀ ਸੀ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਬਜਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਮੀਡੀਆ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ SGB ਸਕੀਮ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸਕੀਮ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ।
SGB ਸਕੀਮ ਬੰਦ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ?
ਆਰਥਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਜੇ ਸੇਠ ਨੇ ਬਜਟ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ (SGB) ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਉਧਾਰ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਫੈਸਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਅਤੇ ਬਜਟ ਵਿੱਤੀ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ, ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਏਸੈੱਟ ਕਲਾਸ ਨੂੰ ਸਪੋਰਟ ਦੇਣਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਹਾਲ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਿੰਗਾ ਉਧਾਰੀ ਵਿਕਲਪ ਸਾਬਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਜਾਰੀ ਨਾ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ (SGB) ਲਈ ₹18,500 ਕਰੋੜ ਦੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਦੇ ₹26,852 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ । ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੌਜੂਦਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ SGB ਦੀ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਕਿਸ਼ਤ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਫਰਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ₹8,008 ਕਰੋੜ ਦੀ ਰਕਮ ਲਈ SGB ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 (FY23) ਤੱਕ SGB ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁੱਲ ₹45,243 ਕਰੋੜ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਰਚ 2023 ਤੱਕ ਕੁੱਲ ਬਕਾਇਆ ਰਕਮ ₹4.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਸੀ।
ਸਾਰ:
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ (SGB) ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਧਣ ਅਤੇ ਵਿਆਜ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਪਰੀਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ 1 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਬਜਟ ਬਾਅਦ ਮੀਡੀਆ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸਕੀਮ ਹੁਣ ਹੋਰ ਨਾ ਚੱਲੇਗੀ।
