ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (NPS) ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (UPS) ਨੂੰ ਨੋਟੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ NPS ਜਾਂ UPS ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯੂਪੀਐਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਮੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਓਪੀਐਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 50% ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਕੀ UPS ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ 50% ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ: 24 ਜਨਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ UPS ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 50% ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। UPS ਅਧੀਨ ਸਹੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫਾਰਮੂਲਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪੈਨਸ਼ਨ = (P/2) x (Q/300) x (IC/BC)
P: ਪਿਛਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਬੇਸਿਕ ਤਨਖਾਹ
Q: ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਕੁੱਲ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (ਜੇਕਰ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ 300 ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ)
IC: ਨਿੱਜੀ ਕਾਰਪਸ (ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਫੰਡ)
BC: ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਕਾਰਪਸ
ਕਿਹੜੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 31 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਟਾਇਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਾਂ ਜੇਕਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 1 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਵਿਸ 30 ਜੂਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 50% ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ।
ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰਵਿਸ ਦੇ 25 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰਨੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਉਸਦਾ ਨਿੱਜੀ ਫੰਡ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਕਾਰਪਸ (BC) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਤਨਖਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
UPS ਬਨਾਮ OPS
ਯੂਪੀਐਸ ਅਧੀਨ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਗਣਨਾ ਪਿਛਲੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਬੇਸਿਕ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। OPS ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਖਰੀ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਅੰਤਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵੀਆਰਐਸ ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ
ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਸਰਵਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਉਸ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸ ਦਿਨ ਉਹ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 46 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ VRS ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ। ਵੈਸੇ UPS ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ PDF ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਲਈ, ਨਿਰਧਾਰਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਸਾਰ: UPS ਦੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਰਚਾ ਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 50% ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੈਨਸ਼ਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹ ਕਿਹੜੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਪੁਸ਼ਟੀ ਬਾਅਦ ਹੀ ਹਕੀਕਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗੀ।
