ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 23 ਜਨਵਰੀ, 2025 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ):- ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਛਾਣ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ, ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੀਆਈ ਟੈਗ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰੀ ਪਿਊਸ਼ ਗੋਇਲ ਨੇ ਸਾਲ 2030 ਤੱਕ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ (GI) ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 605 ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 10,000 ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 2030 ਤੱਕ ਜੀਆਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ 10,000 ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਸਾਡੀ ਇੱਛਾ ਇਹ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਜੀਆਈ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਹਰ ਰਾਜ ਅਤੇ ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾ ਸਕੀਏ।’
ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ GI ਪ੍ਰੋਡਕਟ ?
ਜੀਆਈ ਉਤਪਾਦ ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਨਿਰਮਿਤ ਉਤਪਾਦ (ਹਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਮਾਨ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਕਿਸੇ ਉਤਪਾਦ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ GI ਚਿੰਨ੍ਹ ਉਸਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰਾਹਕ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਇਲ ਨੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ‘GI ਸਮਾਗਮ’ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ “ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ…ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ 10,000 GI ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ,”
ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਝਾਅ
ਵਣਜ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰੀਦ ਪੋਰਟਲ GEM ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਪੇਟੈਂਟ, ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਡਮਾਰਕ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲਰ ਜਨਰਲ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਕਾਰਜਬਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਇਸ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1,000 ਲੋਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 500 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਨੌਕਰੀ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 500 ਹੋਰ ਲੋਕ ਆ ਜਾਣਗੇ।
ਜੀਆਈ ਮਾਰਕ ਵਾਲੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ, ਦਾਰਜੀਲਿੰਗ ਚਾਹ, ਚੰਦੇਰੀ ਫੈਬਰਿਕ, ਮੈਸੂਰ ਸਿਲਕ, ਕੁੱਲੂ ਸ਼ਾਲ, ਕਾਂਗੜਾ ਚਾਹ, ਤੰਜਾਵੁਰ ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼, ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਸੁਰਖਾ, ਫਾਰੂਖਾਬਾਦ ਪ੍ਰਿੰਟ, ਲਖਨਊ ਜ਼ਰਦੋਜ਼ੀ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਖਰੋਟ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੋਇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀਆਈ ਮਾਰਕ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਦਾ ਅਧਿਕਾਰ (ਆਈਪੀਆਰ) ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਰਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਤਪਾਦ GI ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਕੰਪਨੀ ਉਸ ਨਾਮ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦ ਨਹੀਂ ਵੇਚ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਚਿੰਨ੍ਹ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਵੈਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਨਵਿਆਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੀਆਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹੋਰ ਲਾਭਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ
ਕਰੋੜਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ, ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ GI (ਜੌਗ੍ਰਾਫਿਕਲ ਇੰਡਿਕੇਟਰ) ਪਹਿਚਾਣ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਮੂਲਤਾ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਸਵੈੱਛਤਾ ਅਤੇ ਕਦਰ ਮਿਲੇਗੀ।
