ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 17 ਦਸੰਬਰ 2024 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ ਬਿਊਰੋ ): ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੋਨੇ ‘ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਡਿਊਟੀ ‘ਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣਾ ਅਤੇ ਵੇਚਣਾ ਸਸਤਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਾਫੀ ਰਹੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਹੀ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵਧ ਕੇ 14.86 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ (ਕਰੀਬ 1.26 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ।
ਵਣਜ ਮੰਤਰਾਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਤਿਉਹਾਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਅਤੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਵੰਬਰ, 2023 ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 3.44 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਨਵੰਬਰ ਦੌਰਾਨ ਦਰਾਮਦ 49 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 49 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ, ਜਦਕਿ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ‘ਚ ਇਹ 32.93 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸੀ।
ਦਿੱਤਾ 25 ਫੀਸਦੀ ਰਿਟਰਨ
ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੋਨਾ 2024 (ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ) ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਔਸਤ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਟਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉੱਚ ਦਰਾਮਦ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ-ਪਨਾਹ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ, ਸੰਪੱਤੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਲਈ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ, ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤੂ ਦੀ ਚਮਕ ਵਧੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 23 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ
ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਇਸ ਸਾਲ 2024 ‘ਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 23 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 78,350 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਬਜਟ ‘ਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ‘ਤੇ ਡਿਊਟੀ 15 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਛੇ ਫੀਸਦੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਆਯਾਤ ਕਰਨਾ ਸਸਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਕਰੀਬ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਡਿੱਗ ਗਈਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ 2023-24 ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੋਨਾ 30 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 45.54 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੋਨਾ?
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਾਡੀ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (16 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ) ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ (ਲਗਭਗ 10 ਫੀਸਦੀ) ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਧਾਤੂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 5 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ (ਆਯਾਤ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ) ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ US $ 37.84 ਬਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਸਾਰ:
ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ‘ਤੇ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ 1.26 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦ ਕੇ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੋਨੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇ ਚਾਹ ਦਾ ਪਰਿਣਾਮ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਬਜ਼ਾਰ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਤੇਜੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ।
