21 ਅਗਸਤ 2024 : ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ Mpox ਵਾਇਰਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। Mpox ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ Monkeypox ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਵਾਰਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਬਾਂਦਰਪੌਕਸ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2022 ਵਿੱਚ ਐਮਪੀਓਐਕਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਕੋਪ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ 116 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਐਮਪੌਕਸ ਕਾਰਨ 99,176 ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ 208 ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 30 ਕੇਸ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਖਰੀ ਕੇਸ ਮਾਰਚ 2024 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਐਮਪੀਓਸੀਐਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ 1.ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਰਾਮ ਮਨੋਹਰ ਲੋਹੀਆ ਹਸਪਤਾਲ, ਸਫਦਰਜੰਗ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਹਾਰਡਿੰਗ ਹਸਪਤਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਐਮਪੌਕਸ ਕੇਸਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਨੋਡਲ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਕਿ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲੈਬਾਰਟਰੀਆਂ ਦਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਜਲਦੀ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਐਮਪੀਓਐਕਸ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 32 ਲੈਬਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
- ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਪੀਕੇ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਐਮਪੌਕਸ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
- ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਦੇਸ਼ ‘ਚੋਂ MPox ਦਾ ਕੋਈ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਘੱਟ ਹੈ।
- WHO ਦੇ ਇੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2022 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 116 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ mpox 99,176 ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ 208 ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
- 2022 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 MPox ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਐਮਪੀਓਐਕਸ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮਾਮਲਾ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ।
- ਹੁਣ ਤੱਕ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਮੌਨਕੀਪੌਕਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕਲੇਡ 1ਬੀ ਸਟ੍ਰੇਨ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੰਕਰਮਣ ਸਿਰਫ਼ ਸਵੀਡਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ (3) ਅਤੇ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ (1) ਨੇ ਐਮਪੀਓਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੁਆਰਾ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵੇਰੀਐਂਟ ਅਣਜਾਣ ਹੈ।
- ਡਾ: ਅਨੁਰਾਗ ਅਗਰਵਾਲ, ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ ਅਤੇ ਹੈਲਥ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਡੀਨ, ਤ੍ਰਿਵੇਦੀ ਸਕੂਲ ਆਫ ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ, ਅਸ਼ੋਕਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2022 ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਕਲੇਡ 2 ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਘੱਟ ਵਾਇਰਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਕਰਮਣ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸਨ।
- ਐਮਪੌਕਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ 1970 ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
