04 ਜੂਨ 2024 (ਪੰਜਾਬੀ ਖਬਰਨਾਮਾ) : ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਰ 10 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ (Kidney Stone) ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਲਾਇਲਾਜ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕਿਡਨੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਪੱਥਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਘਾਤਕ ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਆਕਸਲੇਟ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੱਥਰੀ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ 1 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਤੋਂ 1 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੈਲ ਬਲੈਡਰ ਜਾਂ ਪਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਿੱਤੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ‘ਬੀਬੀਸੀ ਹਿੰਦੀ’ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਜਾਂ ਪਿਗਮੈਂਟਸ ਕਾਰਨ ਪਿੱਤੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਟੌਨਸਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਗਲੇ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ, ਟੌਨਸਿਲ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਲਿਮਫਾਈਡ ਟਿਸ਼ੂ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੌਨਸਿਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੈਵਿਟੀਜ਼ (ਟੋਏ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਕ੍ਰਿਪਟਸ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਕ੍ਰਿਪਟਸ’ ਵਿਚ ਪੱਥਰ ਬਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਟੌਨਸਿਲ ਪੱਥਰ ਜਾਂ ਟੌਨਸਿਲੋਲਿਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਭੀ ਵਿਚ ਪੱਥਰੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ‘ਓਮਫਾਲੋਲਿਥ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਨਾਭੀ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਵਾਂਗ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੁਦਾ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ‘ਕੋਪ੍ਰੋਲਾਈਟ’ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
